به نام خدا

هفتم آبان نود و پنج

پاسداشت کوروش بزرگ

«برخی از مفسران متقدم، مانند وَهب بن منبّه و محمد بن صائب کَلبی و یوسف بن موسی قطان نه تنها در تفسیر سوره کهف، بلکه در چند جای دیگر روشن کرده‌اند که ذوالقرنین همان کورش هخامنشی است. در دوران معاصر، نخستین پژوهشگری که زمینه مطابقت کوروش (بزرگ) با ذوالقرنین را پیش کشید سِر سیداحمدخان (1817-1898)، از پیشگامان اصلاحات فرهنگی و بنیادگذار تجددطلبی اسلامی در هند بود. مولانا ابوالکلام آزاد (1888-1958)، وزیر فرهنگ دولت وقت هند، نیز همین نظریه را مطرح و به شکل مبسوط‌تری تبیین کرد. مرحوم علامه طباطبایی نیز، در المیزان، نظر ابوالکلام آزاد را پذیرفته و مشخصات کورش را بر ذوالقرنین منطبق می‌داند».

دکتر علی‌اکبر ولایتی

#هفتم_آبان ( 29 اکتبر) 539 پیش از میلاد، کوروش بزرگ نخستین پادشاه هخامنشی بر بابِل چیره گشت و وارد آن شهر شد ؛ #کوروش_بزرگ در  این شهر خود را پادشاه بابِل و برگزیده مردمان و خداوند خواند، از مردمان بابِل دلجویی کرد و نیایشگاه های آنان را بازسازی کرد، نبونید را هم که سرداران او به بند کشيده بودند، آزاد کرد و با او مهربانی نمود و بردگان و پيامبران قوم یهود (یکی از بزرگترین ادیان توحیدی آن زمان) را که در زمان بختنصر به بند گرفته شده بودند را آزاد کرد و به بیت المقدس بازگرداند و نخستین فرمان منشور حقوق بشر جهان را نگاشت؛ نکویی های کوروش بزرگ هخامنشی تا اندازه ایی بوده است که در کتب آسمانی از او یاد شده است؛ نزدیک به یک دهه است که دوستداران و مهروزان فرهنگ و تاریخ کشورمان، در هفتم آبان ماه هر سال برای پاسداشت رفتارهای نیکوی این شخصیت تاریخی و همچنین به افتخار سالروز فرمان نگارش #نخستین_منشور_حقوق_بشر_جهان  در بیست و پنج سده پیش از سوی ایرانیان در پاسارگاد گرد هم آمده، و این روز را گرامی میدارند، در چند سال گذشته با ایجاد آگاهی ها و آشنایی بیشتر جوانان و خانواده ها با تاریخ و فرهنگ و ادب کشور، گروه های بیشتری این روز را گرامی داشته و پیام صلح جویی و نوع دوستی و احترام به حقوق بشر را به گوش جهانیان میرسانند؛ یکی از نکات بسیار مثبت و تاثیر گذار این روز، همبستگی و یکپارچگی ملی اقوام غیور ایرانی در کنارهم است، عاملی که یکی از مهترین شاخصه های امنیت ملی و فراملی محسوب میشود، نه تنها اقوام و هم میهنان ایرانی بلکه بسیاری از ایرانی تباران حوزه فرهنگی ایران بزرگ نیز، این روز را گرامی داشته و با حضور و پیام خود این همبستگی را دوچندان میکنند، و این عاملی مهم در نشان دادن قدرت فرهنگی و امنیت ملی ایران در منطقه می باشد؛

هفتم آبان ماه سال جاری نقطه عطفی بود در این گردهمایی عظیم و سراسری، امسال سدها(صدها) هزارتن از سراسر کشور و حتا از کشورهای پیرامونی به پاسارگاد آمدند، تا جایی که ده ها هزار تن در ترافیک های چندین کیلومتری جاده های منتهی به پاسارگاد متوقف ماندند و به مقصد نرسیدند؛‌ تا کنون پاسارگاد چنین حضوری را در هیچیک از مناسبت ها بخود ندیده بوده است، باشندگی این تعداد از گردشگران به پاسارگاد باعث ایجاد یک شوک اقتصادی لحظه ای به پاسارگاد گردید، بگونه ای که بسیاری از فروشگاه های موارد خوراکی و خدماتی خالی از اجناس شدند و در یک روز به درآمد یک ماه دست یافتند و این یکی از نکات مثبت حضور گردشگران در منطقه بوده است، و ثابت کرده است که مطمئن ترین و با امنیت ترین محرک چرخه اقتصادی در کشور گردشگری می باشد، و این نیازمند آن است که دستگاه های دولتی ذیربط و ذینفع زیرساخت های لازم را در این منطقه ایجاد کنند و آمادگی های لازم را برای پذیرایی از این خیل عظیم مهمانان به پاسارگاد و استان فارس را داشته باشند؛ متاسفانه عدم وجود زیر ساخت های ابتدایی مانند آبخوری ها و سرویس های بهداشتی و مکانی برای اسکان و آسودگی نیم روزی و برپایی چادرها برای مسافران شب خواب، موجب مشکلاتی برای گردشگران گردید، و اگر همدلی و مهمان نوازی بومیان منطقه نبود شاید تبدیل به یک بحران جدی میگشت، چرا که بسیاری از خانه ها درهای خود را به روی مهمان باز کردند و به ایشان خدمات خوراک و جای استراحت می دادند، با توجه به اینکه این روز بگونه ای به رسمیت و مشروعیت ملی نزد مردم و جامعه درآمده است، شایسته است دستگاه های متولی نیز برای سال های آتی تدارک مناسب تری را بیاندیشند تا بتوان  با هدایت و مدیریت درست و منطقی، بالاترین ضریب بهره را در عرصه های ملی و فرا ملی از چجنین رویدادی جست، چرا که تنها با همراهی و هدایت دو طیف دولتی و مردم نهاد است که میشود با کمترین تنش ممکن این حضور گسترده را مدیریت نمود؛ گردهمایی هفت آبان امسال پیام های بسیاری با خود داشت که نیازمند است مدیران و مسئولان دستگاه ها بدان توجه و پروایی بیشتری داشته باشند، در دورانی که بسیاری از کشورهای تازه بنیان و یا مدعیان حقوق بشر و صلح در جهان، برای خود رویداد ها و شخصیت های تاریخی جعل و تولید میکنند، این فرصتی است بسیار مغتنم که دولت با هوشیاری و بصیرت وارد عرصه شده و این پیام را به جهان برساند که برخلاف ادعاهای پوچ دشمنان داخلی و خارجی، ایران کشوری است که هماره در طول تاریخ مدافع حقوق انسانیت و احترام به باورها بوده، و همیشه خود قربانی خشونت و ددمنشی و تروریست بوده است نه حامی آن، و مهمترین گواه و سند آن، منشور حقوق بشر کوروش بزرگ است که در بیست و پنج سده پیش این خرد و روشنگری را فریاد زده است.

 هفت آبان اگر درست مدیرت و هدایت شود، عاملی است مهم در اقتدار و امنیت ملی و فراملی ایران عزیز، چرا که دو بازوی مهم امنیت یعنی اقتصاد و یکارچگی ملی را تقویت میکند، این مناسبت اکنون به روزی برای همدلی و یکارچگی اقوام ایرانی بدل شده و ایشان را بیش از پیش به هم نزدیک کرده است؛ و جود این حضور و جمعیت میلیونی اگر درست هدایت شود و ضرب آهنگ آن کم شده و بسوی حضور کم شتاب پیش رود، میتواند یه چرخه خوب مالی را نه تنها در شهرستان پاسارگاد بلکه در نیمه شمالی استان فارس و حتا شهرهای استان های همجوار آن نیز ایجاد کند، در آن یک روز سدها میلیون تومان پول وارد پاسارگاد گردید و موجب شادی و خرسندی مردمانی گشت که اکنون بخاطر تعطیلی کشاورزی و خشکسالی و سوء مدیریت منابع آبی زندگی سخت و دشواری را بسر میبرند، بسیاری از خانه دست به خلاقیت زده و خوراک ها و نوشیدنی های خانگی تهیه کرده و عرضه نمودند، تاجایی که بسیاری از ایشان معترف بودند که درآمد یک ماه را بدست آورده اند، و این خشنودی خود یکی از عوامل مهم امنیت است، و مدیران شهرستانی و استانی باید بیشتر بدان توجه کنند، یکی از خواست ها و نیازهای مهم در هدایت و تبدیل به احسن نمودن این روز ثبت روز حقوق بشر و یکپارچگی اقوام ایرانی در تاریخ هفتم آبان در گاهشمار رسمی کشور از سوی شورای عالی فرهنگی و نهاد ریاست جمهوری و همچنین پیگیری ثبت این روز در گاهشمار و حافظه میراث جهانی می باشد، چرا که از خویشکاری های مهم هر دولت و جامعه پاسداشت مقام بزرگان و مشاهیر آن جامعه می باشد و کوشش بر آن دارد که نکات نیک و خوب خویش را برجسته کند و به دیگر مردمان بشاناساند و همچنین آن را گرامی بدارد، بی گمان برجسته نمودن موضوع صدور نخستین منشور حقوق بشر جهان و پاسداشت شخصیتی چون کوروش بزرگ که جایگاهی جهانی و با اقبال عموم مردم جهان برخوردار است بسیار نیازمند است، و از آنجا که روز 29 اکتبر یا هفتم آبان ماه خورشیدی با اقبال و مشروعیت و رسمیت میلیون ها ایرانی و حتا دگر شهروندان کشورهای دیگر روبرو گشته است و میتوان گفت این روز نقطه عطفی در زمامداری و نوع حکومت داری در تاریخ جهان محسوب میشود؛ این روز میتواند از هر لحاظ مناسب نامزدی چنین عنوانی گردد.

از دگر موارد مهم و قابل توجه برای مشروعیت و رسمیت بخشیدن به این روز، همبستگی و همسویی آن با آموزه های دینی بویژه دین مبین اسلام میباشد، چرا که بهیچ عنوان تقابل و تضادی میان پاسداشت و آشنایی به خصوصیات و رفتار های کوروش بزرگ یا همان ذوالقرنین (ع) با آموزه های دینی وجود ندارد، دین و ارزش های بنیادین شریعت بر پایه احترام ، نوع دوستی، صلح، خردورزی ، یکتاپرستی و توحید، رفع تظلم و ... استوار است که بر بنیان گواهی های تاریخی و کتوب آسمانی موحدان از خصوصیات کوروش بزرگ میباشد، و بزرگان دین و ائمه معصوم (ع) بسیار از ویژگی های ذوالقرنین به نیکی یاد کرده اند و او را بنده خاص خدا و هم جایگاه با خضر نبی (ع) و سلیمان پیامبر میدانند،امام محمد باقر (ع) میفرمایند: خداوند تنها به چهار پیامبر پادشاهی داد که هر چهار نفر پس از نوح(ع) مبعوث شدند، اولین آنها ذوالقرنین بود که نام اصلی اش "عی یاش" بود و پس از او داود و سلیمان و یوسف به پادشاهی رسیدند، "عی یاش" از شرق تا مغرب زمین را تحت تصرف داشت، همه قلمرو داود و سلیمان، شام و استخر و ملک یوسف، مصر و صحراهای اطراف آن بود؛ (تفسیر عییاشی،ج2،ص 367،ح7) و در روایتی دیگر "حمران" از امام محمد باقر (ع) روایت کرده است، امام علی (ع) کسی بود که با فرشته سخن میگفت؛ پرسیدم: پس او پیامبر بود؟ حضرت در پاسخ من به نشانه "نفی" دست خود را تکان داد و فرمود: او مانند رفیق سلیمان و یا مانند رفیق موسی و یا مانند ذوالقرنین بود، آیا نشنیده اید که ایشان فرمودند: در میان شما فردی همچون ذوالقرنین است؟(بصائر الدرجات،ص340،باب20،ح2)

  پس پاسداشت معقولانه و گرامیداشت جایگاه و آموزه های کوروش بزرگ یا همان ذوالقرنین همراستا و همسو با اندیشه ها و باورهای دینی می باشد و هیچ تعارضی میان آن نیست، متاسفانه در چند سال گذشته گروه های معلوم الحالی که  بیشتر ایشان ناآگاهانه یا عامدانه در ارتباط با عناصر تجزیه طلب و دشمنان تمامیت ارضی ایران میباشد،به دروغ پردازی ها دست یازیده و سخنان و گواهی های جعلی یا تحریف شده تاریخی را به کوروش بزرگ نسبت میدهند، و بیشتر گفتار ایشان خارج از منابع علمی و تحقیق و دانشی می باشد، و بیشتر نشات گرفته از اتاق فکر عناصر معاند و یا برداشت ها و فرضیه های شخصی می باشد، و متاسفانه دولت بجای اینکه برای رفع این مشکلات ورود پیدا کند و موضوع را رسمیت داده و مشروعیت بخشد، کوشش کرده است گاهی صورت مسئله را پاک کند، که گروه های اپوزوسیون و مخالفان نظام  نیز از آنسوی ماجرا وارد شده و هفتم آبان را که یک روز مردمی و ملی بوده و روزی است برای یکپارچگی اقوام ایرانی، آن  را به حربه های سیاسی خود بدل نموده است؛ و برای مقاصد سیاسی سوء خود بکار میگیرند، و این بخاطر خلاء ناشی از عدم حضور رسمی دولت و حاکمیت در هدایت و مدیریت این روز است که موجب سوء استفاده دشمنان داخلی و خارجی گشته است؛

 در پایان باید گفت، با پروایی به موارد و گواهی های یاد شده، شایسته است شورای عالی فرهنگی روزی را بنام این شخصیت تاریخی-دینی نامگذاری نماید، و همچون بزرگداشت حافظ و فردوسی و مولانا ، این روز نیز گرامی داشته شود، تا هم گروه های معاند و تجزیه طلب و هم مخالفان نظام  نتوانند به انگیزش های سیاسی و خصمانه خود دست یابند؛ و با این کار میتوان در صحنه های سیاسی و بین المللی نیز مظلومیت و صلح دوستی و پاسداری از حقوق بشر جهانی ایران عزیز را فریاد زد، و این موضوع را برجسته نمود که نزدیک به بیست و پنج سده پیش نخستین بار ایرانیان بودند که باور به احترام عقاید و رعایت حقوق بشر جهان داشتند و برده داری را برانداختند، و یکتاپرستی و توحید را در جهان گسترش دادند، همانگونه که پس از اسلام نیز، باز هم ایرانیان بودند که اسلام راستین را گسترش داده و نگاهبان آن بودند، و هماره بر مدار حق میاندیشیدند.

 

علیرضا صادقی امیری

دبیر کل انجمن جوانان سپید پارس